ရခိုင္စကား ရခိုင္စာ ( ေမာင္စံေဖာ္ေရးသားသည္ )

ပုဂံကျောက်စာထဲက ရခိုင်ဝေါဟာရများ

ပုဂံေက်ာက္စာထဲက ရခိုင္ေ၀ါဟာရမ်ား
==== ========
တစ္ေန႔တစ္လံ ပုဂံဘယ္ေျပးမလဲ စာအုပ္မွာ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ဒုတိယစည္သူေခတ္က ေက်ာက္စာနဲ႔ပတ္သက္လို႔
ဆာဂ်ာ အဖု၀္ အဖိယ္ အမိအဖ ကႅည္ေစာေပဆပ္ဧအ္ - လို႔ေတြ႔တယ္။ အဖိုးအဖိယ္ အမိအဖလို႔ ေရးထားေတာ့ " အဖိယ္ " ဟာ အဘြားကို ေခၚတာျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါလည္း ခုမွ သိရတဲ့ ေ၀ါဟာရအေနနဲ႔ မွတ္ထားသင့္ပါတယ္။ လို႔ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ေရးထားခဲ့ပါတယ္။
အမွန္က "အဖိယ္ "ဟာ အဖိုး၊အဖြားရဲ ႔ အေမကို ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္မွာ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ "အဖီး" လို႔ေခၚေနဆဲပါ။ ပုဂံေက်ာက္စာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရခိုင္ေ၀ါဟာရမ်ားရွိေနပါတယ္။ ပုဂံေက်ာက္စာေတြထဲက ေနာက္ပုဂံေက်ာက္စာတစ္ခုမွာ " ေကႅာင္ နိယ္ေသာ သိၡင္" ကို ဒီေန႔စာနဲ႔ ျပန္ေရးရင္ ( ေက်ာင္းေနေသာ သခင္)ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လို ေရးရင္ေတာ့ (ေက်ာင္းနီေသာ သခင္)ပါ။ " နိယ္" ဆိုတဲ့ " နီ" ကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနတံုးပါ။
ေနာက္ထပ္ ပုဂံေက်ာက္စာတစ္ခုမွာ --- " ၾကိယ္ သပိတ္၊ ၾကိယ္ျခဳ ၊ ၾကိယ္ၾကာ ၊ ၾကိယ္မံု " လို႔ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္လို ေရးရရင္ (ေၾကးသပိတ္ ေၾကးျခဴ ေၾကးၾကာ ေၾကးမံု)ျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္လိုေရးရရင္ ( ၾကီးသပိတ္၊ၾကီးျခဴ ၊ ၾကီးၾကာ၊ ၾကီးမံု)လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ " ၾကိယ္ " ဆိုတဲ့ " ၾကီး" ကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
နရသိဃၤ ဥစၥနာမင္း(၁၂၃၀-၁၂၃၅)ရဲ ႔သမီးေက်ာက္စာမွာ " ငမဟိက ျမက္ႏုရိယ္ၾကည္ဟိရာ လာစိယ္သေတ" လို႔ ကၽြန္ေတြကို လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္(လွဴ ခဲ့ပါတယ္)။ ဒီေန႔ စာနဲ႔ ျပန္ေရးရရင္ " ငါမရွိက ျမက္ႏုေရၾကည္ရွိရာ သြားေစသတည္း " လို႔ျဖစ္ပါတယ္။
(ငမဟိက)မွာ "ဟိ" ေ၀ါဟာရကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ (ဟိ)ကို သံုးစြဲေနတံုးျဖစ္ ပါတယ္။(ျမက္ႏုရိယ္ၾကည္)မွာလည္း " ရိယ္" ကို ျမန္မာလို (ေရ)လို႔ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ " ရိယ္ " ကို (ရီ)လို႔ ဆက္လက္သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
(လာစိယ္သေတ)မွာ “လာ”က လားကိုေရးတာ ထင္ရွားပါတယ္။ လားဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနေပမယ့္ ျမန္မာေတြကေတာ့(သြား)ကို သံုးေနၾကပါတယ္။ (လာစိယ္သေတ)မွာဘဲ (စိယ္) အသံထြက္ကို ရခိုင္ေတြက (စီ)လို႔ ဒီအတိုင္းထြက္ေနၾကေပမယ့္ ျမန္မာေတြကေတာ့ (ေစ)လို႔ အသံထြက္ပါတယ္။
ေက်ာက္စာအျပင္ ေပထက္အကၡရာတင္တဲ့ အခါမွာလည္း ဒီေန႔ ျမန္မာေတြ ေရးသလို " ေပ" လို႔မေရးဘဲ " ပိယ္" လို႔ ေရးပါတယ္။ " ပိယ္" ကို ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ " ပီ" လို႔ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ပုဂံေက်ာက္စာ ဆုေတာင္းတစ္ခုမွာ " နိဗၺန္မည္ေသာ မသိယ္ျပည္လ်ွင္ ၀င္ရလို၀္သေတ" ျဖစ္ပါတယ္။ အေသအခ်ာ စူးစိုက္ဖတ္ရင္ ဖတ္ႏိုင္တဲ့ အေရးအသားပါ။ အဲဒီဆုေတာင္းမွာ (မသိယ္)ဆိုတာ (မသီ)ဆိုတဲ့ ရခိုင္ေ၀ါဟာရ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ေတြ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနတဲ့ ေ၀ါဟာရတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြကေတာ့ “ မေသ” လို႔ ေျပာဆိုေရးသားပါတယ္။
" ငါဖႅစ္လိယ္ရရ အရပ္" ဆိုတာကေတာ့ (ငါျဖစ္ေလရာ အရပ္)လို႔ ေရးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ စကားရပ္မွာ " လိယ္" ကေတာ့ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနတဲ့ (လီ)ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂံ အမိန္႔ျပန္တမ္းတစ္ခုမွာေတာ့ " ၿခိယ္လက္ျဖတ္ေသာ" ဆိုတာ ပါရွိပါတယ္။ ျမန္မာလို “ေျခလက္ျဖတ္ေသာ” ျဖစ္ပါတယ္။ " ၿခိယ္" ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကေတာ့ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ " ၿခီ " ကို ေျပာဆို ေရးသားသံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ဓမၼရံၾကီးဘုရားေျမာက္ဘက္မွာ ရွိတဲ့ အေစါ၀္လတ္ေက်ာက္စာမွာ " အမိ မရိယ္ခဘူေသာ ေကႅာက္စာ " လိုရွိပါတယ္။ ဒီေန႔စာနဲ႔ ျပန္ေရးရရင္ " အမိ မေရးခဲ့ဖူးသာ ေက်ာက္စာ " ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ရခိုင္မွာ အမ်ားစုက အေမကို (အမိ)လို႔ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ ေခၚေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ စာ(မရိယ္), စာ(ရိယ္)ဆိုတဲ့ စာ(မရီး) စာ(ရီး)ဆိုတဲ့ အသံုးအႏွဳံးဟာ ဒီေန႔ ရခိုင္ေတြ သံုးေနဆဲ ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။ (မရိယ္ခေသာ)မွာ ပါတဲ့ (ခ)ကလည္း ရခိုင္ေတြ ေန႔တဓူ၀ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ( စာအုပ္ကို ထားခ)ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ေတာ့ (စာအုပ္ကို ထားခဲ့)ျဖစ္ပါတယ္။
ပုဂံသက္စိုးေတာင္ မရွက္စန္ဖာ ငေရာက္သင္ေခၚတဲ့ ကံကုန္စာခ်ီသမီးေက်ာက္စာမွာ
" ရွဳယ္ေတာင္တက္သကာ တိုင္သလင္လဆန္ ၁၀ ၈်က္ ၾကသပတိယ္နိယ္ " ဆိုတဲ့ အေရးအသားမွာ (ၾကာသပတိယ္)ဆိုတဲ့ ( ၾကာသပတီး)ကိုေရာ (နိယ္)ဆိုတဲ့ (နိ)ကိုပါ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ဖြားေစာေက်ာက္စာမွာ " ေကႅာက္ဆည္ မႅိယ္ ၁၀၀ ပိယ္တ္မူ၏ " ျဖစ္ပါတယ္။ " ေကႅာက္" မွာ ေအာက္က (လ) " မႅိယ္ " မွာ ေအာက္က(လ)ေတြဟာ ယပင့္ေရာ ရရစ္အတြက္ပါ ပုဂံေက်ာက္စာေတြမွာ သံုးၾကပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ( ေက်ာက္ဆည္ ေျမ ၁၀၀ ေပးေတာ္မူ၏)လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ( မႅိယ္)ဆိုတဲ့ (ၿမီ)ကိုေရာ (ပိယ္)ဆိုတဲ့ (ပီး)ကိုေရာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားေတြ ယခုပစၥကၡကာလမွာ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ပုဂံေက်ာက္စာတစ္ခုမွာ " ပုရွာလွဴေသာလဲ ပါလိယ္ဧအ္ " မွာ (ပါလိယ္)ဆိုတဲ့ (ပါလီ)ကို ရခိုင္ေတြ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္မွာ ပုရွာကေတာ့ ဘုရားလို႔ ေရးပါတယ္။
ဖြားေစာေက်ာက္စာတခုမွာ " တန္ေဆာင္မွဳန္လပႅည္ စနိယ္နိယ္" ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ျမန္မာေတြ စေနေန႔ ျဖစ္သြားေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ (စနိယ္နိယ္) “စနီနိ”လို႔ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေက်ာက္စာမွာဘဲ (ရိယ္ မႅိယ္ခပ္သိမ္းေသာ) စတဲ့ အေရးအသားေတြ ပါရွိေသးပါတယ္၊ (ရိယ္ မႅိယ္)ဆိုတဲ့ ( ရီၿမီ)ကို အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလို ရခိုင္ေတြ “ ရီၿမီ” ကို သံုးေနဆဲ ျဖစ္ေပမယ့္ ျမန္မာေတြကေတာ့ “ ေရေျမ” လို႔သံုးပါတယ္။
အဲဒီ ဖြားေစာ ေက်ာက္စာမွာ ေနာက္ထပ္ေတြ႔ရတာက " ငါလင္ သၡိင္မင္ၾကီ ငါသာမင္ၾကီ ငါ မႅိယ္မင္ၾကီး " ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္က ေျပာခဲ့သလို ဗ်ည္းေအာက္က(လ)ဟာ ယပင့္ ရရစ္ကို သံုးစြဲျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ (ငါ မႅိယ္မင္ၾကီး)မွာ( ငါ့ေျမး)လို႔ ျမန္မာေတြ ဒီေန႔သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ (ငါ မႅိယ္) (ငါ့ၿမီး)လို႔ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ယွဥ္သန္သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
သိဃၤသူသမီးေက်ာက္စာမွာ “ အခ်င္ခ်င္ အမ်က္အဤ တစိယ္ မဟိယ္၊ ခ်တ္သုမၸက္စိဖႅင္ ရွဳၾကရစိယ္ေအ္” မွာပါတဲ “ တစိယ္ မဟိ စိယ္” ဆိုတဲ့ “ တစိ ၊ မဟိ ၊ စီ “ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရမ်ားကို ရခိုင္ေန႔စဥ္သံုး စကားလံုးမ်ားအျဖစ္ ဒီေန႔ အခ်ိန္ထိ ေတြ႔ေနရပါတယ္။
ေလာကထိပ္ပန္ဘုရားနံရံက ရခိုင္ေ၀ါဟာရကို ဆြဲထုတ္ျပခ်င္ပါတယ္။ အထက္မွာ ပါ၀င္ခဲ့တယ္ စကားလံုးတခ်ိဳ႔လည္း ပါေကာင္းပါႏိုင္ပါတယ္။ ရခိုင္ေတြ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ေန႔စဥ္သံုး ေ၀ါဟာရမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ စာမွာ ၿခီ ၊ ၿခီယ္ (ျမန္မာ ေျခ ၊ ရခိုင္ ၿခီ)။ စာမွာ “ နိ ၊ နီ ၊ နိယ္ ၊ နီယ္ ၊ ပိ ၊ ပီ ၊ ပိယ္ ၊ ပီယ္ ၊ ပႅီ ၊ ပႅီယ္ “ ေ၀ါဟာရမ်ားကို ယေန႔ ျမန္မာက “ ေန႔ ၊ ေန ၊ ေပ ၊ ေပး ၊ ေျပး ၊ “ သံုးစြဲၾကပါတယ္။ ရခိုင္ေတြကေတာ့ ေက်ာက္စာပါ အသံထြက္အတိုင္း သံုးစြဲေနၾကဆဲျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ဘုရားနံရံေပၚမွာ “ ရိယ္ ၊ ရီယ္ ၊ ရွိ ၊ လီ ၊ လီယ္” ေ၀ါဟာရေတြကို ျမန္မာေတြက “ ေရ ၊ ေရွ႔ ၊ ေလ “ လို႔ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ ေက်ာက္စာပါအတိုင္း “ ရီေသာက္ဖို႔ ၊ အရွိအရပ္က နီထြက္ ၊ ေအနိလီတိုက္ဖို႔ “ လို႔ ေန႔စဥ္သံုးေ၀ါဟာရ အျဖစ္ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ဘုရားနံရံေပၚမွာ ေနာက္ထပ္ေတြ႔ရွိတာကေတာ့ “ စီ ၊ စီယ္ ၊ မိယ္ ၊ ရသိ ၊ ရသိယ္ ၊ သိယ္” ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကေန႔ျမန္မာေတြက “ ေစ ၊ ေမး ၊ ရေသ့၊ ေသ “ လို႔ ေန႔စဥ္သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ေတြကေတာ့ ဘုရားနံရံေပၚက အသံထြက္အတိုင္း ယေန႔တိုင္ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။
နရသီဟပတိ(၁၂၅၆ - ၁၂၈၇ )မင္းကို ေက်ာက္စာေတြမွာ “ တရုတ္ပႅိယ္” မင္းအျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ပါတယ္။ တရုတ္ေျပးမင္းေပါ့။ ဒီေနရာမွာလည္း “ ပႅိယ္” က ရခိုင္ေန႔စဥ္သံုးေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမင္းလက္ထက္က ၁၂၅၅ (ေအဒီ)ထိုးေက်ာက္စာတစ္ခုမွာ “ သဃၤာတို၀္ကို၀္ ၿခီယ္ဆိယ္ ၊ လက္ဆိယ္ရိယ္” ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရ ပါ၀င္ပါတယ္။ ျမန္မာလို “ သံဃာတို႔ကို ေျခေဆး၊ လက္ေဆးေရ “ လို႔ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ၾကပါတယ္။ သဃၤာစကားလံုးက ပါဠိဘာသာျဖစ္တဲ့အတြက္ အျငင္းပြားႏိုင္ေပမယ့္ ျမန္မာေတြ “ သံဃာ” လို႔ ယေန႔ သံုးစြဲေနေပမယ့္ ရခိုင္ၿမိဳ႔အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ “ သဃၤာ” လို႔သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ “ ၿခီယ္(ၿခီ)ဆိယ္(ဆီး)၊လက္ဆိယ္(ဆီး)ရိယ္(ရီ)” ကေတာ့ ရခိုင္ေတြရဲ႔ ေန႔စဥ္သံုးေ၀ါဟာရ စစ္စစ္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။
ရွင္ဒီသာပါေမာကၡေက်ာက္စာထဲမွာ အထက္က တင္ျပခ်က္ေတြပါေပမယ့္ ရွင္ဒီသာပါေမာကၡနာမည္က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ယဥ္ပါးတဲ့ နာမည္တစ္ခုျဖစ္တာေၾကာင့္ သူ႔ေက်ာက္စာထဲက ရခိုင္ေ၀ါဟာရတခ်ိဳ႔ကို ထုတ္ျပခ်င္ပါတယ္။ “ လႊတ္ရသည္ (မဟိ)၊ ဟန္လင္ႏွိဳက္ (နိယ္ရလိယ္)၏၊ တရုတ္ျပည္ ေရာက္(လိယ္)၏၊ (နိယ္စိယ္)သေတ။ တန္လင္ (မ ႅိယ္)” စသျဖင့္ ပါရွိပါတယ္။ ခုေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဒီသာပါေမာကၡေက်ာက္စာထဲက ကြင္းစကြင္းပိတ္ထဲက ေ၀ါဟာရမ်ားဟာ ယေန႔ ရခိုင္မ်ားသံုးစြဲေနတဲ့ ေန႔စဥ္သံုးေ၀ါဟာရမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
ပုဂံေခတ္က အပင္ေတြထဲက သေျပကို (သိၿပိယ္)ႏွင့္ ေပပင္ကို (ပိယ္)ဟု ယေန႔သံုး ရခိုင္အသံထြက္ အတိုင္း ေက်ာက္စာေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေဆြမ်ားေတာ္စပ္ပံုေတြမွာ အေခၚအေ၀ၚတူေနျခင္းက အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္ေပမယ့္ အျငင္းပြားစရာမလိုတဲ့ အေခၚအေ၀ၚတစ္ခု ထူးဆန္းစြာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ဒီေန႔ျမန္မာေတြသံုးေနတဲ့ “ ေခၽြးမ” ျဖစ္ပါတယ္။ ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာမွာ “ ေခၽြးမ”လို႔ မေရးပါ။ ေခၽြးမကို “ ျခဳယ္မ” (ပံု ၂၆၅၊ ၃၇)လို႔ ေရးထိုးပါတယ္။ ရခိုင္ေတြကေတာ့ ေခၽြးမကို “ ျခဳပ္မ” လို႔ ယေန႔တိုင္ ေျပာဆို ေရးသားေနပါေၾကာင္း … ။ ။
ခိုင္လင္း(ေမဃ၀တီ)
ဧပရယ္(၂၂)၂၀၁၄ မွာ ေရးခဲ့သည့္ အပိုင္းအစမ်ားကို တစ္ေပါင္းတည္း ျပဳလုပ္ၿပီး ဇႏၷ၀ါရီ(၂၆)၂၀၁၅မွာ ျဖည့္စြက္ ျပန္လည္ေရးသည္။
___________________________

ရည္ညြန္း ။ ။ ေဒါက္တာသန္းထြန္း၊ ေခတ္ေဟာင္းျမန္မာရာဇ၀င္
ေဒါက္တာသန္းထြန္း၊ တစ္ေန႔တစ္လံ ပုဂံ ဘယ္ေျပးမလဲ
ေဒါက္တာသန္းထြန္း ၊ အေစာဆံုးအကၡရာတင္ တိုင္းရင္းျမန္မာမွတ္တမ္းမ်ား။
Post by/Khaing Linn Maygawaddy

ဆရာကြီး ဦးလုံး (၁၉၂၀-၁၉၉၈)

______________________________

➡ဆရာၾကီး ဦးလံုး (၁၉၂၀ - ၁၉၉၈)

➡ေမြးသကၠရာဇ္ ⏩၁၉၂၀

➡အမည္ရင္း⏩ ဦးလံုး

➡မိဘအမည္ ⏩ဦးစိန္လံုး + ေဒၚ၀ါႏု

➡ႏိုင္ငံ⏩ ျမန္မာ

➡ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ ⏩ဗုဒၶဘာသာ

➡ေမြးဖြားရာေဒသ ⏩မာန္ေအာင္

➡ေသဆံုးရာေဒသ⏩ ေက်ာက္ျဖဴ

➡ပညာအရည္အခ်င္း ⏩မက္ထရစ္

➡စာေပအမ်ဳိးအစား ⏩ရခိုင္စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ

ဆရာႀကီး ဦးလံုးသည္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ရခိုင္ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို စတင္ ေဖာ္ထုတ္ေပးခဲ့သူ တစ္ဦး ျဖစ္ သည္။ ၁၉၆၈မွ ၁၉၈၆အထိ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အခမ္းအနား ယဥ္ေက်းမႈ ကပြဲမ်ားတြင္ တင္ဆက္ခဲ့ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကိုယ္စားျပဳ ေတးသီခ်င္းမ်ားမွာ ဆရာႀကီး ဦးလံုး၏ လက္ရာမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္ျဖဴ ၿမိဳ႕ မွ ဆရာႀကီး ဦးလံုး ဟု လူသိမ်ားသည္။

ဆရာႀကီးဦးလံုးကို ၁၉၂၀ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕၊ ကုန္းတန္းရြာတြင္ အဖ ဦးစိန္လံုး၊ အမိ ေဒၚ၀ါႏုတို႕မွ ေမြးဖြားသည္။ သံတြဲၿမိဳ႕ ဆရာႀကီး ဦးေရႊႀကိဳင္ အလြတ္ပညာသင္ ေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္း (ဟိုက္ ယားဂရိတ္)ႏွင့္မက္ထရစ္ စာေမးပြဲမ်ားကိုေအာင္ျမင္ၿပီး၊စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဆရာျဖစ္သင္ေနာ္မန္ေက်ာင္းမွ အထက္ တန္းျပ ဆရာျဖစ္ လက္မွတ္ရရွိခဲ့သည္။ မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕တို႕တြင္ ပညာေရး ၀န္ထမ္းအျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းအုပ္ ဆရာႀကီး အျဖစ္မွ အျငိမ္းစား ယူခဲ့သည္။ ရခိုင္ စာေပ၊ အႏုပညာ မ်ားကို ငယ္စဥ္ကပင္ ၀ါသနာပါခဲ့ၿပီး ရခိုင္စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေရးရာ ေဆာင္းပါး၊ စာတမ္း မ်ားစြာ ကို ေရးသားခဲ့သည္။

ဆရာႀကီး၏ ျပည္ေထာင္စုပြဲ၀င္ ဂႏၳ၀င္ေျမာက္ ပထမဆံုး ရိုးရာ ရခိုင္ ေတးသီခ်င္းမွာ ရထားပန္းယိုင္ ယိမ္း ျဖစ္ၿပီး၊ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ကိုယ္စားျပဳ တင္ဆက္ခဲ့သည္။ ဆရာၾကီး၏ ျပည္ ေထာင္စုပြဲ၀င္ ေနာက္ဆံုး လက္ရာ ရိုးရာ ရခိုင္သီခ်င္းမွာ စည္ႀကီးၿဗိန္းေစာင္ (၁၉၈၆) ျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး ဦးလံုးသည္ ပထမဆံုးေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေန႔ အခမ္းအနား အဖြင့္သီခ်င္းျဖစ္သည့္ မိုးယံလြင့္ပ်ံ ရခိုင့္အလံ သီခ်င္းကို ေရးစပ္ခဲ့သည္။ ထိုသီခ်င္းသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္ အသီးသီးတြင္ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပေသာ ရခိုင္ ျပည္နယ္ေန႔ အခမ္းအနားမ်ား၏ အဖြင့္ ေတးသီခ်င္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး၏ ထင္ရွားေသာ လက္ရာ အခ်ိဳ႕ မွာ ေအာက္ပါ အတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

ရထားပန္းယိုင္ (၁၉၆၈)
ကင္းယိမ္း (၁၉၆၉)
ဇမ္းယိမ္း (၁၉၆၉)
ရခိုင္က်င္ ယိမ္း (၁၉၇၉)
ဇီသွ်င္ (၁၉၇၉)
အခါေတာ္ (၁၉၈၀)
ရခိုင္ေျမမွ ကႆက (၁၉၈၁)
စကၠေရကိုင္ ရခိုင္ လယ္သမား (၁၉၈၂)
ရခိုင့္တန္ေဆာင္ (၁၉၈၃)
ရိုးရာထံုးဖြဲ႕မႈ (၁၉၈၄)
ေရြ႕ျခင္းသံသာ (၁၉၈၅)
နန္းတြင္းမိညိဳ (၁၉၈၅)
စည္ၾကီးျဗိန္းေစာင္ (၁၉၈၆)
ပတၱျမားေဒ၀ီ ေစာမဲက်ီ (၁၉၈၆)

ဆရာႀကီးသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ယဥ္ေက်းမႈ ေရးရာလုပ္ငန္း ေကာ္မတီဥကၠဌ အျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ျပီး၊ ရခိုင္ ေ၀ါဟာရ အဘိဓာန္ ျပဳစုေရးအဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင့္ယဥ္ေက်းမႈ မဂၢဇင္း အတိုင္ ပင္ခံစာတည္း အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္ သမိုင္း- ငါးတြဲ (သမိုင္းက႑၊ ယဥ္ေက်းမွဳ က႑၊ စီးပြားေရး က႑၊ ႏိုင္ငံေရး က႑၊ လူမႈေရး က႑) ျပဳစု တည္းျဖတ္ေရး အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ တာ ၀န္ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာစာအဖြဲ႕မွ ျမန္မာအဘိဓာန္ ျပဳစုရာတြင္လည္း ရခိုင္ ေ၀ါဟာရမ်ား အတြက္ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ သည္။ထို႔ျပင္ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ယဥ္ေက်း မႈေဖာ္ထုတ္ေရး ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္ အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ သမုိင္း ေၾကာင္းႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ ေဖာ္ထုတ္ေရးအဖြဲ႔ ဥကၠဌအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တာ၀န္ယူခဲ့ျပီး၊ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ရွိ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားျဖစ္ၾကေသာ သက္၊ ဒိုင္းနက္၊ ၿမိဳ၊ ခမီး၊ ေခ်ာင္းသား၊ ေကာက္က တန္း စသည့္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား၏ သမိုင္းႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ မွတ္ တမ္း တင္ခဲ့ သည္။ ၁၉၈၆ တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ခ်ီးျမွင့္သည့္ လူမႈထူးခၽြန္ ဆုတံဆိပ္ကို ရရွိခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး သည္ ၁၉၉၈ တြင္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ ၌ ကြယ္လြန္သည္။ ကြန္လြန္ခ်ိန္တြင္ သမီးႏွစ္ေယာက္ က်န္ရစ္သည္။

ကိုးကား

၁။ စာတည္းအဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦး၊ ဦးလံုး သို႕မဟုတ္ ရိုးရာေတးျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုကို အလွဆင္သူ၊ သႏၱာေျမ မဂၢဇင္း၊ ၁၉၉၃။

၂။ အမ္တီတီ၊ ၾကိဳးျပတ္သြားေသာ ရထားပန္းယိုင္၊ ေရႊကၽြန္သႏၱာ မဂၢဇင္း၊ ၂၀၀၁။

ကိုလိုနီခေတ်မြန်မာတိုင်းရင်းသားထဲမှ ပထမဆုံးစစ်တက္ကသိုလ်တက်ခွင့်ရသူ

             

ကိုလိုနီခေတ်တွင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ဆင်းဒ်ဟတ်စ် ဘုရင့်စစ်တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်စာမေးပွဲအောင်၍ မြန်မာတိုင်းရင်းသားများထဲမှ ပထမဦးဆုံး စစ်တက္ကသိုလ်တက်ခွင့်ရသူ

ရခိုင်အမျိုးသား ရဲဗိုလ်ချုပ် ဦးထွန်းလှအောင်

ဦးထွန်းလှအောင်ကို ၁၉၀၂ ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် မော်လမြိုင်မြို့၌ ဖွားမြင်သည်။ ဖခင်မှာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ပထမဆုံးဥပဒေပါမောက္ခ ရခိုင်အမျိုးသား ဦးမေအောင်ဖြစ်ပြီး ဝိုင်အမ်ဘီအေအသင်းဥက္ကဌ ၊နောင်ကိုလိုနီခေတ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးအဖြစ်ထင်ရှားသည်။မိခင် ဒေါ်သိန်းမြမှာ စစ်ကဲလေး ဦးထော်လေး၏မြေးဖြစ်သည်။မစ္စစ်လှအောင်ခေါ် မင်းကြီးကတော်ဒေါ်မြမေမှာအဘွားဖြစ်သည်။မောင်ထွန်းလှအောင်မှာ မွေးချင်း၃ယောက်တွင် ဒုတိယသားဖြစ်သည်။အစ်ကိုသတိုးအောင်မှာ ဥာဏ်ပညာထက်မြတ်သော်လည်း ဘီအေနောက်ဆုံးနှစ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့၍ နှမ မမြစိန်မှာ နောင်အခါ UNအမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်၊ သမိုင်းပညာရှင် ဒေါ်မြစိန် [M.A'B.Littt( Oxford)] ဖြစ်သည်။

မောင်ထွန်းလှအောင်သည်အသက် ၁၆နှစ်အရွယ် ၁၉၁၈ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယကာကွယ်ရေးတပ်၌ တပ်သားအဖြစ်စတင်အမူထမ်းသည်။ဖခင်ဘက်မှအဘိုး ဦးဘောက်ကေမှာ ဆူဗဒါမေဂျာရာထူးဖြင့် စစ်မူထမ်းတစ်ဦးဖြစ်ရာ ဘမျိုးဘိုးတူဟု ဆိုနိုင်ပါသည်။ ၁၉၂၀ခုနှစ်တွင် စစ်တပ်မှထွက်၍ ရန်ကုန်အစိုးရအထက်တန်းကျောင်း၌ ပြန်လည်ပညာသင်သည်။ ထိုနှစ်မှာပင် တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့် (ဆယ်တန်းစာမေးပွဲ)ကို တစ်ပြည်လုံးတွင် ပထမစွဲ၍ အောင်သည်။ရနောင်းဘုရင်ဆု ချီးမြှင့်ခံရသည်။ ဤဆုကို ဖခင်ဦးမေအောင်နှင့် အစ်ကိုသတိုးအောင်တို့လည်းရှိခဲ့သည်။၁၉၂၀ခုနှစ်မှာပင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ ဆင်းဒ်ဟတ်စ် ဘုရင့်စစ်တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်စာမေးပွဲအောင်၍ မြန်မာတိုင်းရင်းသားများထဲမှ ပထမဦးဆုံး စစ်တက္ကသိုလ်တက်ခွင့်ရသူဖြစ်လာသည်။၁၉၂၂ခုနှစ်ဇူလိုင်လတွင် ဘုရင့်စစ်တက္ကသိုလ် သင်တန်းဆင်းပြီး ဒုဗိုလ်ဖြစ်လာသည်။၁၉၂၂မှ၁၉၂၄ခုနှစ်တိုင် အိန္ဒိယကာကွယ်ရေး တပ်ဗြိတိသျှယူနစ်၊မဒရပ်စစ်တပ်၊အမှတ် (၇ )မြင်းတပ်နှင့်၁၉၂၄ခုနှစ်တွင် မန္တလေးအမှတ် (၂၀)ဘားမားရိုင်ဖယ်တပ်ရင်းတို့တွင် အမူထမ်းခဲ့သည်။၁၉၂၆ခုနှစ်တွင် ဖခင်ဖြစ်သူ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဦးမေအောင်ရုတ်တရက်ကွယ်လွန်၍ စစ်တပ်မှနုတ်ထွက်ခဲ့သည်။

၂၇ခုနှစ် မေလ၂၃ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့သို့ ရာဇဝတ်ဝန်ထောက်အဖြစ် ပြောင်းရွှေ့အမူထမ်းခဲ့သည်။၁၉၂၇ -၂၉ခုနှစ်တွင်ပဲခူး၊တိုက်ကြီး၊အင်းစိန် ရာဇဝတ်ဝန်ထောက်၊၁၉၂၉-၃၀ခုနှစ်တွင်ထိုစဉ်က ခေတ္တဘုရင်ခံ ဆာဂျေအေမောင်ကြီး ၏ကိုယ်ရံတော်အရာရှိ၊၁၉၃၁ခုနှစ်တွင်ရန်ကုန်အနောက်ပိုင်း ရာဇဝတ်ဝန်ထောက်အဖြစ်ဘိန်းမူခင်းများကို အောင်မြင်စွာနှိမ်နင်း၍ နာမည်ကောင်းရလာသည်။၁၉၃၂- ၄၁ခုနှစ်တွင မြန်မာနိုင်ငံစစ်ရဲ ဒုတပ်ရင်းမှူး၊ ရာဇဝတ်ဝန်ထောက်ရာထူးဖြင့်မကွေး၊တောင်တွင်း၊မန္တလေး၊မိတ္ထလာတို့တွင်အမူထမ်းသည်။ထိုသို့စစ်မူထမ်းနေစဉ် တာဝန်ကျရာဒေသ၊မြို့ရွာများတွင်ဘာသာရေးအဖွဲ့၊လူမူရေးအဖွဲ့၊လူငယ်များကြီးပွားရေးအဖွဲ့များကိုဦးဆောင် ၍ဘာသာရေးနှင့်လူမူရေးလုပ်ငန်များဆောင်ရွက်သည်။မန္တလေး မျက်ပါးရပ် ရဲတပ်အတွင်းရှိ အောင်ဓမ္မာရုံသည် ဦးထွန်းလှအောင် ဦးဆောင်တည်ဆောက်ခဲ့သည် ဓမ္မရုံဖြစ်သည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မီးကူးလာချိန်၁၉၄၁ခုနှစ်စက်တင်ဘာ၂၅တွင်စစ်တပ်၌ ပြန်လည်အမူထမ်းရန် ဆင့်ခေါ်ခံရ၍ ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီးရာထူးဖြင့် မြို့ပြကာကွယ်ရေးတပ်များ၏ ဦးစီးချုပ်အဖြစ် ဗြိတိသျှအစိုးရကတာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ဂျပန်ခေတ်တွင် ဂျပန်တို့၏ဖမ်းဆီးမူခံရပြီး (၂)နှစ်တိတိ အကျဉ်းချခံရသည်။ စစ်ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့၌ ခရိုင်ရဲဝန်၊ရဲဝန်ထောက်၊ရဲတပ်ရင်းမှူးအဖြစ် ပြန်လည်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ခုနှစ်ဇွန် ၄တွင် စီအိုင်ဒီစုံထောက်မင်းကြီး ခေါ် ဒုတိယရဲချုပ်အဖြစ် ရာဇဝတ်မူ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဌာန (စီအိုင်ဒီ)အကြီးအကဲဖြစ်လာသည်။ အကြီးအကဲအဖြစ်တာဝန်ယူနေစဉ် ၁၉၄၇ဇူလိုင် ၁၉ရက်နေ့ နံက်ပိုင်း၌ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် အစိုးရကက်ဘိနက်အဖွဲ့ဝင်ဝန်ကြီး များ အတွင်းဝန်ရုံး၌လုပ်ကြံခြင်းခံရသည်။ ဦးထွန်းလှအောင်သည် ၂၄နာရီအတွင်း နိုင်ငံတော်လုပ်ကြံမူကြီးကို ဦးဆောင်သူဂဋ္ဌုန်ဦးစောနှင့်တပည့်လူသတ်သမားများကို ဖော်ထုတ်အရေးယူခဲ့သည်။တရားခံများကိုဖမ်းဆီးပြီးနောက် အင်းစိန်ထောင်အတွင်းရှိ လုံခြုံရေးအတွက် နောင်တွင်ခမည်းခမက်တော်မည့် အိုင်စီအက်စ်ဝန်ထမ်း ဦးသောင်းစိန်နှင့်အတူ ပူးတွဲတာဝန်ယူခဲ့ရသည်။

၁၉၄၈ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၄တွင်မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေး ရပြီးနောက်ရဲဗိုလ်ချုပ်အဖြစ် လွတ်လပ်စ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ခဲ့ရသည်။ ရဲဗိုလ်ချုပ်တာဝန်ထမ်ဆောင်နေစဉ် နိုင်ငံတော်၏ ပစ္စည်း၊အသက်စည်းစိမ်နှင့်တရားမျှတမူကို အသက်ပေး၍ကာကွယ်မည်ဟု ၁၉၄၈ခုနှစ်ဧပြီ၅ရက်နေ့ သတင်းစာများတွင်ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က အတွင်းဝန်ချုပ် အိုင်စီအက်စ် ဦးကာစီ၊နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးတင်ထွဋ်၊ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်လကျာ်တို့နှင့်အတူ ပြည်တွင်းဆူပူမူများပြင်းထန်၍ အစိုးရအဖွဲ့မှ ဆိုရှယ်လစ်ပါတီခေါင်းဆောင်များ နုတ်ထွက်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။၁၉၄၈ဇူလိုင်လ၁၀ရက်နေ့တွင် ဗိုလ်လကျာ်သည် အစိုးရအဖွဲ့မှနုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်စက်တင်ဘာလ ၁၇ရက်နေ့တွင် အရန်တပ်မင်းကြီး အိုင်စီအက်စ် ဦးတင်ထွဋ် လုပ်ကြံခံရသည်။ ၁၉၄၈နိုဝင်လာလတွင် ဦးထွန်းလှအောင်သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံသို့ စစ်သံမှူးအဖြစ် ပြောင်းရွှေ့တာဝန်ပေးခံရသည်။

စစ်သံမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် လန်ဒန်ဗုဒ္ဓဘာသာဝိဟာရ အသင်းကြီးတွင် ဒုတိယဥက္ကဌ၊အတွင်းရေးမှူးတာဝန်များယူ၍ ဥရောပတွင် ဗုဒ္ဓသာသနာပြန့်ပွားရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၀ပြည့်နှစ်ဧပြီလတွင် စစ်သံမှူးရာထူးမှ အငြိမ်းစားယူသည်။အငြိမ်းစားယူပြီးနောက် မြန်မာပြည်သို့ သင်္ဘောနှင့်ပြန်လာရာ သီရိလင်္ကာအရောက် ပြန်လာခွင့်တညးဆီးခံရ၍ ယင်းတွင် ၁၉၅၀မှ ၁၉၅၆ခုနှစ်တိုင် နေထိုင်ခဲ့ရသည်။ ထိုသို့သီရိလင်္ကာတွင်နေထိုင်စဉ် ၁၅ရက်တကြိမ် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် The Buddhist Worldစာစောင်နှင့် သီဟိုဘာသာဖြင့် ဗုဒ္ဓဓမ္မလောက စာစောင်များထုတ်ဝေ၍ သာသနာပြုသည်။ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင်ကျင်းပသည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဗုဒ္ဓဘာသာညီလာခံ ၁၉၅၀ကို လန်ဒန်ဗုဒ္ဓဘညသာအသင်းကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။

၁၉၅၆တွင် မြန်မညပြည်သို့ပြန်လာခွင့်ရသည်။ရန်ကုန်မြို့ရွှေတိဂုံဘုရားလမ်း အမှတ်၈၆နေအိမ်၌ ဗုဒ္ဓဓမ္မသာသနာပြု အဖဲ့ကို ဦးဆောင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ဤအဖွဲ့သည် ဦးထွန်းလှအောင်၏အဖွား မင်းကြီးကတော် ဒေါ်မြမေ ၁၈၅၆ -၁၉၄၅ ငွေထိန်းအဖြစ် တာဝန်ယူတည်ထောင်ခဲ့သည့် ဗုဒ္ဓသာသနာ့သမဂ္ဂ ၁၉၀၂ကို အမှတ်တရပြန်လည်တည်ထောင်ခြင်း ဖြစ်သည်။ဦးထွန်းလှအောင်သည် ဦးဘချစ်တင်၏ အင်္ဂလိပ်သတင်းစာ The Burmanတွင်လည်း အချိန်ပိုင်းအယ်ဒီတာအဖြစ် ဆောင်ရွက်၍ ဗုဒ္ဓဓမ္မ စာစောင်ကိုထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဝိုင်အမ်ဘီအေအသင်း၏ ဒုဥက္ကဌ ဗုဒ္ဓဘာသာအသင်း ပုညကုသလအဖွဲ့၏ နာယကတာဝန်များလည်းထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဗုဒ္ဓဇယန္တီကဲ့သို့ ဗုဒ္ဓသာသနာအကြောင်း အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

ဦးထွန်းလှအောင်သည် ပထမဆုံးပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဆာမောင်ခင်၏သမီး ဒေါ်ခင်ခင်အေး နှင့်လက်ထက်၍ သား မောင်ခင်အောင် ၊သမီး မခင်သီတာတို့ထွန်းကားခဲ့သည်။ဇနီးဒေါ်ခင်ခင်နှင့် သမီး မသူဇာမြင့် ( ဓမ္မဗျုဟာစာစောင်)ထွန်းကားသည်။ ဒေါ်ခင်ခင်မှာ အမိန်တော်ရ အထက်တန်းရှေ့နေ ဦးဘကြည်၊ဒေါ်ညွန့်တို့၏သမီးဖြစ်၍ ၁၉၄၄တွင်ကွဟ်လွန်ခဲ့ပါသည်။ ဦးထွန်းလှအောင်သည် ၁၉၆၀ ခုနှစ် မေလ ၁၄ ရက်နေ့ စနေနေ့ည ၁း၁၅တွင် ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီး၌ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါသည်။

မှတ်ချက်။ ။မြန်မာလူကျော် ၁၀၀ (ဒုတိယစာအုပ်)မှကူးယူဖော်ပြပါသည်။

မြန်မာစာပေ ဘယ်ကဆင်းသက်လာသလဲ

ရခိုင်လူမျိုးနှင့် မြန်မာစာ (သို့မဟုတ်) ရခိုင်လူမျိုးနှင့် ရခိုင်စာ

ဒွါရာဝတီအရှင်ကုသလ(ငွေသဇင်-သံတွဲ)

ရခိုင်စာဆင်းသက်လာပုံ နှင့် မြန်မာစာပေါ်ပေါက်လာပုံသမိုင်းကြောင်းကို ကျောက်စာသက်သေအထောက်အထား သမိုင်းသက်သေအထောက်အထားနှင့် ရှင်းပြထားသောအကြောင်းအရာများဖြစ်ပါသည်။ ရခိုင်သူ/ရခိုင်သားများသာမက ကျန်သည့် လူမျိုးများပါလေ့လာသင့်သည့် ဟောပြောချက်များဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာစာသည် မည်သည့်စာပေမှ မည်သည့်လူမျိုးထံမှ ဆင်းသက်လာသည်ကို အဖြေတစ်ခုရရှိနိုင်ပါလိမ့်မည်။ မြေပုံမြို့နယ် စာပေဟောပြောပွဲတွင် ဟောပြောခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ဆရာတော်ရေးသာထုတ်ဝေထားသောစာအုပ်

(သမိုင်းဆိုတာ မ အ အောင်သင်ရတာပါတဲ့။ ကျွန်တော်တို့လည်းမ အ ရအောင်

သမိုင်းတွေကို ဖတ်ဖို့၊ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာတတ်ဖို့ ၊ မှတ်သားထားဖို့၊ လက်ဆင့်ကမ်းဖို့

အမှန်တကယ်လိုအပ်ပါတယ် )

ဆရာတော်ဟောပြောခဲ့သော ဗီဒီယို

ဒီ ဗီဒီယိုဖိုင်လေးကို Arakanese Generation News ဖေ့ဘုတ်စာမျက်နှာမှ ကူးယူဖော်ပြပါတယ်။

စေတနာမေတ္တာဖြင့်

Arakan Patriotic

2.2.2016